گويا اتفاقهايي درحال رخ دادن است كه يخ ركود بازار را ميشكند.
ولي اين آب شدن برفهاي ركود كه روي بازار خودرو نشسته است، با ابهاماتي همراه است كه مشتريان واقعي را سر درگم ميكند. آمدن خودروهاي جديد بهصورت وارداتي در كنار خبر آمدن خودروهايي با قابليت مونتاژ در داخل، باعث شده است حال و هواي بازار خودرو تغيير كند. نميتوان تمام واكنشهاي مثبت به بازار خودرو را بهخاطر شب عيد دانست. زيرا برخي فروشها حكايت از تحويل چندماهه دارند كه به گفته شركتها در طرحهاي فروش پياپي به اتمام رسيدهاند. از چينيها گرفته تا خودروهاي آلماني، اين روزها شرايط فروشي دارند كه از نمايندگيهاي رسمي يا واحدهاي فروش شخصي براي خودروها اعلام ميشود.
پيگيري امروز ما در مورد خودرويي پرفروش در بازار ايران است كه طبق برنامه در اواخر بهار 95 به بازار ايران ميپيوندد. هيونداي توسان، خودرويي كراساور كه در نسلهاي گذشته به بازار ايران راه پيدا كرده و توانسته است آمار واردات و فروش خوبي را بهدست آورد. حال كه خبر آمدن نسل جديد اين خودرو به صورت پلاك ملي در فضاي بازار خودرو پيچيده و شرايط فروش آن اعلام شده است، سردرگمي درباره شيوه تحويل، شمارهگذاري و ارائه خدمات براي مشتريان ايجاد شده است. مدل 2016 نسل دوم اين خودرو با گارانتي شركتي قيمتي بالاي 160 ميليون تومان را در بازار ايران تجربه ميكند. ولي شاهد هستيم نسل سوم آن در برگههاي فروش، قيمتي كمتر از نسل دوم دارد كه كمي با قواعد بازي در بازار ايران متفاوت است. با اينكه نسل سوم اين خودرو موتور دو ليتري 168 اسببخاري دارد و از نظر عوام، 400 سيسي از نسل دوم حجم موتور كمتري دارد، ولي از نظر امكانات و ايمني در سطح بسيار بالاتري قرار گرفته است كه ميتواند باعث افزايش قيمت اين خودروي جديد نسبت به نسخه قديمي شود. حال اگر قبول كنيم توسان جديد اتفاقي عجيب در بازار ايران است و قيمتي كمتر در واقعيت به خود اختصاص داده است، چطور بايد به شرايط فروش متفاوتي كه اعلام ميشود اطمينان كامل داشته باشيم؟ اين اختلاف قيمتها در فروش اوليه شركتهاي واردكننده، چه دليلي دارد؟ آيا ميتوان گفت برخي فروشندگان از كم اطلاعي مشتريان سوءاستفاده ميكنند تا به سود بالاي خود نزديك شوند؟
شركت آسانموتور كه بهعنوان نماينده رسمي هيونداي در ايران شناخته ميشود و بيش از 50 نمايندگي فعال دارد، قيمت اين خودرو را 157 ميليون تومان به صورت عليالحساب اعلام كرده است. اين شركت از مشتريان 49 ميليون تومان به صورت نقدي دريافت ميكند و 30 روز بعد، 30 ميليون را تحت عنوان وديعه دوم ميگيرد و طبق قرارداد خودرو را تا 90 روزكاري تحويل ميدهد. با توجه به لغو تحريمها و آغاز همكاريهاي مستقيم، از اين پس آسانموتور خودروهاي خود را از جمله توسان، به صورت خريد مستقيم از كرهجنوبي وارد ميكند و از نظر تطابق فني يك مزيت به حساب ميآيد. زيرا اين شركت با توجه به اطلاعات محصولات خود، تعميرات آن را در نمايندگيهايش فراهم ميكند و بديهي است خودروهايي با سفارشگذاري كشورهاي واسطه، ميتوانند تداخلي را در ارائه خدمات پس از فروش ايجاد كنند.
شركت عظيمخودرو كه اين روزها قيمتهاي نجومي را براي خودروهاي چيني هاوال اعمال كرده است، روي توسان جديد قيمتگذاري عجيبي انجام داده و قيمت اين خودرو را 138 ميليون تومان اعلام كرده است. اين شركت هم تحويل خودروها را بين 90 تا 120 روزكاري اعلام كرده است و 75 ميليون و 900 هزار تومان را به عنوان پيش پرداخت از مشتريان دريافت ميكند. همچنين در ايام دهه فجر نمايندگيهاي اين شركت تخفيفاتي را روي قيمت اعلامي اتخاذ ميكنند. كارشناسان فروش عظيمخودرو در معرفي خودرو مي گويند كه خودروها از بازار عمان تامين ميشود و به دلايل ناگفته خود ارزندهتر از بقيه شركتها به حساب ميآيند. آنها ميگويند تمام هزينه شمارهگذاري، بيمه، تبصره و... روي اين قيمت لحاظ شده و مشتري خودروي پلاك شده را با 138 ميليون تومان تحويل ميگيرد. كارشناسان فروش اين شركت با جذب مشتري از روش تخريب رقبا استفاده كرده و در صحبتهاي خود به اين نكته اشاره ميكنند كه آسانموتور خودرويي را وارد نميكند و منتظر است توسانهاي ثبتنام كرده را از بازار ايران تهيه كند. همچنين بدون استناد به مسالهاي از روشهايي مثل تاخير زياد آسان موتور در تحويل خودرو، جذب سرمايه از مردم به واسطه فروش توسان براي جبران بدهيها و... استفاده ميكنند تا مشتري را متقاعد به خريد از عظيمخودرو كنند. حتي در دو مورد در تحقيق ميداني خود شاهد بوديم فردي از نمايندگان آسانموتور را معرفي ميكردند و ميگفتند اين آقا توسان را از طريق ما ثبتنام كرده و به شركت آسانموتور اعتماد نكرده است! اين رفتار غيرحرفهاي كارشناسان فروش عظيمخودرو به همين جا ختم نميشود و دست به تخريب وجهه شركت سوم، يعني مفتاح رهنورد هم ميزنند. آنها در خصوص فعاليت اين شركت ميگويند «مفتاح رهنورد »تنها يك شركت كشتيراني است و تضمين به فعاليتهاي او نيست. اين شركت خودروهاي خود را از بازار امارات تامين ميكند و با آپشنهاي تقلبي به مشتريان تحويل ميدهد». به هر حال اين گونه رفتار كاركنان عظيمخودرو اين مساله را اثبات ميكند كه با گذشت اين همه سال از فعاليت خود، هنوز اخلاق كاري و اصول رقابت را درست اجرا نميكنند و با توجه اين نوع ثبتنام و قيمتگذاري، ميتوان كمي حساس شد كه چرا عظيمخودرو اين قيمت را روي خودرو گذاشته و قصد تخريب رقبا را دارد؟
شركت مفتاح رهنورد هم در جديدترين طرح فروش خود قيمت توسان جديد را 140 ميليون تومان اعلام كرده است. كارشناسان فروش اين شركت مواضع خاصي در خصوص فعاليت رقبا ندارند و تنها اين مساله را به مشتري ميگويند كه «140 ميليون تومان هزينه كلي خودرو است و طبق قرارداد هيچ وجه اضافهاي دريافت نميشود. عظيمخودرو كه توسان را 138 ميليون تومان اعلام ميكند، بعدا پنج ميليون تومان به عنوان حق كارگزاري از مشتريان دريافت ميكند». مفتاح رهنورد در ثبت نام خود 50 ميليون تومان ابتدا دريافت و طي دو بازه زماني بيست روزه، دو فقره وجه 20 ميليون توماني را طبق قرارداد از مشتري اخذ ميكند و خودرو را به گفته هاي خود تا 120 روزكاري تحويل ميدهد. كارشناسان اين شركت اعلام ميكنند تمام خودروهاي آنها سفارش اروپاست و در فولترين سطح ممكن قرار دارند.
همه اين سه شركت خودروها را طبق قوانين با گارانتي پنج سال يا 150 هزار كيلومتر آسانموتور عرضه ميكنند. ولي هر كدام قيمتگذاري مختلفي براي خودرو در نظر گرفتهاند. مساله اصلي اينجاست كه قيمتگذاري كدام شركت به واقعيت نزديكتر است و خريد از كدام شركت اعتبار بيشتري به همراه دارد؟